Öfkem Yıkıcı Olduğunda!

11 Ekim 2024

Öfkem Yıkıcı Olduğunda!

Öfkelenmek; bizi mutlu edecek bir şeye karşı mutluluk duymak, bizi kıracak bir şeye karşı üzülmek, tehlikeli gördüğümüz bir şeyden korkmak kadar doğal bir duygudur. Öfkenin amacı kişiyi korumak, hayatta tutmak ve kişiye rahatsızlık veren şeyi aşmasını sağlamak sağlamaktır. Hiç öfkelenmiyor olsak muhtemelen çokça zarar görür, gerektiğinde kendimizi koruyamaz ve bizi rahatsız eden şeyleri değiştirmeye yönelik içsel bir güç hissedemezdik.

Ne oluyor da bizi koruyan, kollayan, istemediğimiz şeylere karşı harekete geçiren bu duygu bir noktadan sonra hem kendimizi hem çevremizdekileri yakıp yıkmaya başlıyor? Bu noktada sıklık, uygunluk, şiddet ve öfkeyi yansıtma biçimlerimiz yani öfke üzerindeki kontrolümüz karşımıza çıkmaktadır.

Şema Terapi dilinde mod kavramı, kişilerin o an sahnede olan duyguları, düşünce yapısı ve davranışlarını yani o an baskın olan ruh durumumuzu ifade etmek için kullanılır (Young vd., 2009). Öfkeyle ilişkili olarak ele alabileceğimiz en temel modlardan biri “öfkeli çocuk” modudur. Bu moddayken karşı gelme, öfke, inatçılık çok güçlü şekilde kendini gösterir. Yumruklarını sıkmış bağırıp çağıran küçük bir çocuk gibi güçlü bir öfke hissederiz aslında. Fakat artık o küçük bedenin içinde değilizdir, aynı güçlü ve kontrolsüz öfkeyi bir yetişkin bedeninde, yetişkin yaşam olaylarına karşı hissetmeye başlamışızdır. Ve bir çocuğun öfkesi gibi zorlanıyoruzdur onu kontrol etmekte.

Şema Terapi sürecinde öfkeyi anlamak; öfkenin altında yatan temel ihtiyaçları görmek ile başlar. “Çocukluğumuzda yeterince giderilmemiş hangi temel duygusal ihtiyacımız öfkeli çocuk yanımızın gelişmesine sebep oldu” sorunun cevabı psikoterapi sürecinin kilit noktasıdır. Psikoterapi süreci, psikoterapist ve danışanın bu ihtiyaçları tespit ettiği ve terapötik teknikler ile bu ihtiyaçları gidermeyi öğrendiği bir süreçtir.
 

Uzm.Klinik Psikolog Başak Altunbek