Şema Terapi
Şema Terapi
Şema Terapi
Jeffrey Young (1990;Young ve ark., 2003) tarafından geliştirilen Şema Terapinin çıkış amacı, kronik kişilik sorunlarına bir çözüm bulabilmektir. Ancak şema terapi geldiği noktada, kronik depresyon, çocukluk travmaları, yeme bozuklukları, çift çalışmaları, bağımlılık gibi klinik problemler ve bozukluklarda uygulanmaktadır.
Bir çok ekolden beslenmiş bütüncül bir psikoterapi ekolüdür. Bilişsel Davranışçı Terapi, Psikodinamik, Bağlanma ve Geştalt terapi ekollerinden kaynak alır.
İlk olarak kişideki Sorunlu Duygular konusunu ele almaktadır. Kişilerarası iletişim problemleri, kişinin iç dünyasındaki zorluklar ve baş etme biçilerini ele alır. Daha sonra kişinin Çocukluk Çağı Anılarına değinir ve orada yaşadığı zorlukların bugüne nasıl etki ettiği gözlemlenir. Yaşantısal teknikler, Bilişsel Müdahaleler, Davranışsal Çalışmalar ile çoğu sorunun üstesinden gelinir. Terapist ve Danışan İlişkisi bu terapide çok çok önemlidir. Danışan bazı çocukluk çağı problemlerini terapistin ilgi ve sevgisi ile aşmaya daha meğillidir.
Şemalar temel inançlarımızıdır. Bebeklikten başlayıp hayatımız boyunca devam ederler. Bebeğe bakım veren kişilerin yaklaşımları, tutumları çok etkilidir. Yine kişinin çocukluğunda hayatına dokunan ebeveynleri, öğretmenleri erken dönem şemalarının gelişmesinde büyük katkı sağlarlar. Şemalar geniş anlamda, bilişleri, duyguları, anıları, sosyal algıları, etkileşimi ve davranış örüntülerini etkileyen yaygın yaşam örüntüleridir. 18 ade şemadan bahsedebiliriz. Bu şemalar çocuklukta giderilmeyen temel ihtiyaçlardan kaynaklanır.
Nedir bu Temel İhtiyaçlar?
- Güvenli Bağlanma
- Yeterlilik, Otonomi, Özgürlük
- Duygu ve İhtiyacının İfadesinde Hür olma
- Kendiliğindenlik(spontanite) ve Oyun
- Sınırlar
Çocuklukta bu 5 alan tamamiyle çocuğa verilmiş ve hissettirilmiş ise yetişkin hayatında kişi Uyum Bozucu Şemalara sahip olmaz ya da sahip olsa bile bunu uyum bozucu şekilde deneyimlemez, duygusal ve sosyal açıdan şemalarından bir zarar görmez. Ancak bu temel ihtiyaçların en az 1inde bir eksiklik ve pürüz yaşayan çocuk ileriye dönük Uyum Bozucu Şemalar geliştirmeye başlar. Duygusal ve sosyal alanlarda zorluklar yaşar ve işlevselliği azalır.
Şemalar:
- Terk Edilme Şeması
- Güvensizlik ve Kötüye Kullanılma Şeması
- Duygusal Yoksunluk Şeması
- Kusurluluk ve Utanç Şeması
- Sosyal İzolasyon Şeması
- Bağımlılık ve Yetersizlik Şeması
- Hastalık ve Zarar Karşısında Dayanıksızlık Şeması
- Bağımlılık Şeması
- Başarısızlık Şeması
- Haklılık Şeması
- Yetersiz Özdenetim ve Kontrol Şeması
- Boyun Eğicilik Şeması
- Kendini Feda Şeması
- Onay Arayıcılık Şeması
- Karamsarlık Şeması
- Duyguları Bastırma Şeması
- Yüksek Standartlar Şeması
- Cezalandırıcılık Şeması
Şema Terapi Ne Kadar Sürer?
Her danışan için farklı seyretmektedir ancak temel inançların değişmesi kısa sürede tamamlanacak bir mesele değildir. Terapilere düzenli katılım sağlamak, verilen ödevleri yapmak çok önemlidir. Terapinin sonuç vermeye başlaması bir kaç ay içinde başlar ve tamamlanması 1-2 yıl içerisinde gerçekleşir.
Hayatı Yeniden Keşfedin kitabı ile Şema Terapiyi ve Şemalarınızı daha iyi anlayabilirsiniz.
Uzm.Klinik Psikolog Sinem Yaprak
Benzer Bloglar
Değersizlik Hissinin Kökeni Çocukluktan Geliyor
Çocukluk yıllarında aileden alınan duygusal destek, bir bireyin kendilik algısının temelini atar. Eğer bir çocuk, ailesinden sevgi ve ilgi görmezse ya da aşırı eleştirilirse, bu çocuk kendisini değersiz hissedebilir.
Aldatma-Aldatılma Hikayesi Sonrasında Tek Çözüm Ayrılık Mıdır?
Aldatılma, ilişkilerde derin yaralara yol açabilen karmaşık bir durumdur. Bu tür bir durumla başa çıkmak ve ilişkileri yeniden onarmak için psikolojik yardım, özellikle çift terapisi, önemli bir rol oynayabilir.
Teknoloji Bağımlılığı Hayatı Kaçırmanıza Neden Oluyor!
Stres veya yalnızlık gibi duygusal problemler, insanları teknolojiyi bir kaçış aracı olarak kullanmaya yönlendirebilir.
